در کتاب «القانون في طب» ابوعلي سينا، ترکيب بيست داروي مرکب آورده شده است که به عنوان سنگ شکن کليه پيشنهاد شده اند. از جمله آن ها ده نسخه مناسب دانسته شد که در ترکيب هر کدام از آن ها داروهاي غيرسمي و بدون مواد مخدر، نسبتا در دسترس و از نظر داروسازي به صورت فعال وجود دارند.

داروهاي مرکب سنگ شکن کليه به شکل طبيعي و بدون عمليات حرارتي

1- به شکل خاکه هاي مرکب گياهي که بعد از تميز کردن، با آب و ديگر شربت ها استفاده مي شوند.

2- در شکل کلچه ها (کلوچه ها يا نان ريز شده) يا قرص که در جريان آماده کردن آن ها به تدريج مواد گياهي خرد شده با آب، آميخته مي شد تا خميره اي ايجاد گردد و سپس از خمير به صورت دستي داروهاي مختلف آماده گرديد.

3- مخلوط گياهي- عسلي. خاکه هاي گياهي با عسل اصيل آميخته شده و به مقدار معين مصرف مي شد. عسل به ماندگاري طولاني دارو کمک کرده، بو و طعم ناگوار آن را رفع و سبب افزايش اثر درماني آن مي گشت.

4- به ترکيب بيشتر خاکه ها، کلچه ها و قرص هاي سنگ شکن کليه، صمغ گياهان يا درختان اضافه مي شد که وظيفه چسبندگي و شکل دادن به دارو را داشتند. غير از اين، صمغ به عنوان ماده جسبنده، خصوصيات نشت کردن شيره دارو، تحريک کنندگي و سمي گياهان دارويي را کاهش مي دهد. به سبب داشتن تاثير گرمايي، چنين ترکيباتي داراي ويژگي ضد التهابي، بهبود دهنده زخم و نيروبخشي هستند. در بعضي حالت ها صمغ با مواد چسبنده ديگري که نسبتا در دسترس بودند (بذر کتف، ريشه گل خيري و غيره) جايگزين مي شد.

ابوعلي سينا در ترکيب داروهاي مرکب سنگ شکن کليه 2 تا 3 و گاهي بيشتر از گياهان دارويي استفاده نموده است که هر کدام آن ها غير از حل و خارج نمودن سنگ هاي مختلف الابعاد کليه، ويژگي ديگر پر ارزش درماني داشتند. او به ترکيب داروهاي بيماري سنگ کليه، سرکه و مواد ترش اضافه نمي کرد.

منبع: https://aydana.com/ibn-sina-and-kidney-crusher/